Metehan Kimdir Hayatı ve Biyografisi

Büyük/Asya Hun İmparatorluğu Hükümdarı

Doğum: MÖ 234

Ölüm: MÖ 174 (60 Yaşında)

Hüküm Süresi: MÖ 209 – 174 (35 Yıl)

Önce gelen hükümdar: Teoman

Sonra gelen hükümdar: Lao Şang

Çocukları: Ki-Ok Han (Lao Şang)

Babası: Teoman

Annesi: Ay Kağan

Mete ya da Mao-tun, 35 yıl (MÖ 209-174 yılları arasında) Türk-Hun İmparatorluğu’nu yöneten hükümdardır. Oğuz Kağan Destanı’nda yer alan Oğuz Kağan ile aynı kişi olduğu düşünülmektedir.

Yazıyı bu videoda dinleyebilirsiniz

İsmi; Eski Çince’de “bahadır, kahraman”, Türkmence’de “batur, bahadır”, Tuva Türkçesi’nde “kahraman”, Türk dillerinde ise “efendi” anlamına gelmektedir.

METEHAN’IN KAĞAN OLMASI

Çin’in yazılı kaynaklarına göre, Metehan’ın üvey annesi imparatorluk tahtına Metehan yerine kendi oğlunu geçirmek istedi. Ancak Hun törelerine göre tahta sadece Saf Türk olan biri geçebilirdi. Metehan’ın üvey annesi ise bir Çinliydi. Bunun üzerine üvey annesi, babası Teoman’ın kanına girip onu Metehan’a karşı kışkırttı. Aynı zamanda Metehan’ı komşu kavim olan Yüeçiler’e rehin olarak gönderdi. Üvey annesi böylece Metehan’ı, Teoman’a karşı isyan etmek üzereymiş gibi gösterdi.

Babası Teoman bu olayın ardından Yüeçiler’e savaş ilan etti ve Metehan’ı öldürtmek istedi. Ancak Teoman Yüeçiler’in topraklarına girmeden Metehan kaçmayı başardı. Babası bu zorlukları atlattığı için Metehan’ın emrine on bin çadırlık bir birlik verdi. Ancak bu Teoman’ın sonu olacaktı. Çünkü Metehan, babasını, üvey annesini ve öz kardeşlerini öldürüp tahta geçecekti.

OK HİKAYESİ

Daha sonra birçok kavimin kullandığı ıslıklı okun mucidinin Metehan olduğu varsayılır. Bu okun diğer adı çavuş okudur. Eğer kağan okunu belli bir hedefe gönderirse emrindeki tüm askerler o hedefe ok atarlardı. Bir gün Metehan çok sevdiği atını hedef almış ve okunu o yöne fırlatmıştı. Emrinde bulunan bazı askerler o hedefe ok göndermek için tereddüt ettiler. Bunun üzerine Metehan tereddüt eden tüm askerleri okuyla öldürdü. Böylece emrine tam itaat gösterilmesini sağlamış oldu. Bu olay daha sonra, avdayken ıslıklı oku babasına yöneltip, emrinde ki tüm askerlerin tereddüt etmeden Büyük Hun İmparatoru Teoman’a ok göndermesini sağlayacaktı.

HUN İMPARATORLUĞU’NUN YÜKSELİŞİ

Mete Han, Hunlardan toprak talebinde bulunan doğu komşuları Donghu’ların üzerine yürüdü. Hiçbir kabilenin hunlardan toprak talep etmesi cezasız kalamazdı. Donghu’ları vergiye bağladı. MÖ 208 yılında ise Donghu’ları tam egemenliğine aldı.

Donghu tehlikesi sona erince, Kuzey Moğolistan’da yaşayan kabileleri egemenliğine kattı. Bir zamanlar esir gönderildiği Yüeçi’lerin üzerine birçok sefer düzenleyerek MÖ 203’te tamamen mağlup etti ve topraklarını genişletti.

Çin üzerine sürekli seferler düzenleyerek Sarı Irmak’ın güneyinde bulunan kalelerin kontrolünü sağladı. Böylece önemli ticaret yollarını ele geçirerek büyük gelir kaynaklarına erişti. Orlos’da hakim olmaya çalışan Tahin Türklerini mağlup etti. Bölgede yaşayan Altay kavimlerini egemenliğine katarak önemli askeri ve stratejik konum sağladı.

Metehan, MÖ 200 yılında Han Hanedanı imparatoru Gaozu’nun 320.000 kişilik ordusunu Peteng Kalesi’nde kuşattı. Gaozu, Metehan’ın eşine hediyeler gönderdi ve kaleden çıkması karşılığında Han Hanedanlığı’nın kuzey eyaletlerini Hun egemenliğine verdi. Ayrıca Han Hanedanlığı vergiye bağlandı. Gaozu Peteng Kalesi’nden çıktıktan sonra başkent Çang’a geri dönse de Metehan ara ara baskınlar yaparak, Han Hanedanlığı’nın kuzey sınırlarını tehdit etti. Bunun üzerine MÖ 198’te Han Hanedanlığı barış istedi. Gaozu, Han Prensesi Tanhu’yu ve yıllık haracı anlaşma olarak kullandı ve Metehan bu şartları kabul etti.

HUN İMPARATORLUĞU VE HAN HANEDANLIĞI ARASINDAKİ BAĞ

Han Hanedanlığı hükümdarı Gaozu ve ordusu, Qin ve Chu ile yıllar süren mücadelenin ardından oldukça yorgundu. Gaozu, Baideng’de Hunlarla olan mücadelede yorgun ordusunun savaşı kaybedeceğini anladı ve akrabalık kurmak amacıyla bir prensesini yüklüce hediyeyle birlikte Metehan’a sundu.

Gaozu MÖ 195 yılında öldüğünde, karısı Lü Hou imparatoriçe oldu. MÖ 192’de Metehan sonradan özür dileyeceği bir mektup gönderdi. Mektupta kaba bir üslupla Lü Hou’ya evlenme teklifi etmekteydi. Bunun üzerine Lü Hou yapılan bu saygısızlığa karşı ülkesinin durumunu gözeterek bir prensesini Metehan’a göndermiştir.

Metehan döneminde birçok kabile ve göçebe halk Hun egemenliği altına girdi. Özellikle kuzeyde yaşayan göçebe atlı okçuların topluluklar halinde Hunlara katılması oldukça güçlü bir ordunun oluşmasını sağladı. Metehan, tarım havzasında kendine bağlılık yemini eden şehirler kurdurdu. Bu teşkilatlanma Asya Kıtası’nda yer alacak diğer devletlere örnek oldu.

Oluşturduğu askeri güç ile bölgesindeki düşmanlarına korku saldı. Çin’i birçok kez mağlup etti. Asya’da ki siyasi birliği sağladı. İdari yöneticiliği ve askeri dehası sayesinde Hun İmparatorluğu’nu devasa sınırlara ulaştırdı. Savaşa daima hazır, eğitimli ve dakik, profesyonel bir ordu kurdu.

Mete MÖ 174 yılında öldüğünde imparatorluğun sınırları 18 milyon kilometre kareydi. Sınırları; doğuda Japon Denizi’nden batıda ki İdil Nehri’ne, kuzeyde Sibirya’dan güneyde ki Kaşmir ve Tibet’e kadar uzanıyordu.

TÜRK KARA KUVVETLERİ’NİN KURULUŞU

Türk Kara Kuvvetleri’nin kuruluş tarihi 1363 yılı kabul edilmekteydi. Nihal Atsız, T.K.K kuruluş tarihinin Metehan’ın tahta geçtiği tarih olması gerektiğini yazmış ve bu görüşe birçok tarihçi katılmıştır. Bunun üzerine 1968’de T.K.K’nin kuruluş tarihi MÖ 209 yılı olarak değiştirildi.

YOUTUBE'DA BİZİ DESTEKLEYİN

Yazıyı bu videoda dinleyebilirsiniz

KİTABIMIZ YAYINDA

"Tarih Nehri: Zamanın İzinde" kitabımız D&R, idefix ve Google Play Kitaplar'da yayında.

Tarih ve mitoloji konularının yer aldığı kitap, bize Anadolu'nun kapılarını açan ve Sultan Alparslan'ın komutanların komutanı olduğu Malazgirt Savaşı ile son buluyor.